In deze datablog gaan we in op nieuwe open data van het ministerie van Financiën. Onlangs was het Verantwoordingsdag. Op Verantwoordingsdag 2017 leggen ministeries verantwoording af over de financiën en het gevoerde beleid van 2016. Naast het Financieel Jaarverslag van het Rijk 2016, het Rijksjaarverslag 2016 en de Verantwoordingsbrief wordt op deze dag jaarlijks ook verse open data gepubliceerd. Op opendata.rijksbegroting.nl vind je naast de Rijksbegrotingsstaten, Subsidieoverzichten en Budgettairetabellen ook overzichten van bijdragen aan agentschappen, zelfstandig bestuursorganen, internationale organisaties.
Het ministerie van Financiën maakt in samenwerking met de departementen de uitgaven openbaar op basis van de volgende opbouw van de bestanden: Wie (dwz welke minister) geeft op welke begroting (het begrotingshoofdstuk) voor welk beleid (te achterhalen via de combinatie artikelnummer, artikelnaam) op welke manier (het financiële instrument), hoeveel geld uit aan welke ontvanger. Als je precies wilt na lezen wat er per instrument gebeurt, dan kun je op basis van hoofdstuknummer en artikelnummer nadere informatie halen uit de begroting en jaarverslagen stukken op rijksbegroting.nl.
Multilaterale bijdragen van bewindslieden
We hebben even voor het gemak gekeken naar het bestand van bijdragen aan internationale organisaties. Hier vind je alle bijdragen van alle departementen aan internationale organisaties. Daarin zitten internationale organisaties maar ook multilaterale organisaties, zoals de Wereldbank en de NAVO. Omdat naast het begrotingshoofdstuk ook de verantwoordelijke bewindspersoon vermeld staat, kunnen we eenvoudig laten zien welk bewindspersoon verantwoordelijk is voor de bijdrage die Nederland levert aan een multilaterale organisatie.
Je kunt de data ook gebruiken om op een andere wijze naar de verdeling van uitgaven te kijken, bijvoorbeeld, voor een specifieke uitgaven als ICT. Op opendata.rijksbegroting.nl kun je de dataset uitsplitsing apparaat in kostensoorten (7) vinden. Hier zie je wat er wordt besteed aan bijvoorbeeld uitzendkrachten, schoonmaak, reis en verblijfkosten of bijvoorbeeld het wagenpark, zoals hieronder.
Wie heeft invloed op ICT en overheid?
Eigenlijk zou je via het principe ‘de betaler bepaalt’ aan de hand van de grootste uitgaven kunnen zien, bij wie je moet zijn, wil je welk beleid veranderen. Wil je bijvoorbeeld iets doen aan de wijze waarop de overheid met ICT omgaat, zou je aan de hand van de uitgaven aan ICT kunnen zien, welke minister de meeste invloed daarop zou kunnen hebben. Laten we eerst eens kijken naar de specifieke verdeling. In (dataset 8) vind je de uitsplitsing van de ICT-uitgaven. En wat blijkt niet de ministers Plasterk of Kamp die formeel over ICT-beleid van de overheid gaan maar minister Hennis-Plasschaert van Defensie besteed het meeste geld aan ICT en zou hierop invloed op moeten kunnen hebben.
Wil je weten aan wie deze uitgaven verder worden besteed, kun je deze uitgaven data koppelen met de inkoop data, de uitgaven aan goederen en diensten bij diverse leveranciers. Eenmaal per jaar krijgt de minister van Binnenlandse Zaken informatie over de inkoopuitgaven van het voorafgaande jaar van alle ministeries en daaronder ressorterende dienstonderdelen. De data over 2016 is nog niet ontsloten maar met een snelle blik op de inkoopdata 2015 van het ministerie van Defensie kun je bijvoorbeeld eens kijken naar de grootste leveranciers.
Door het slim koppelen van deze bestanden zou je bijvoorbeeld netwerk analyses kunnen maken: welke ministeries geven geld aan welke organisaties. Een andere manier om met deze bestanden aan de slag te gaan is is op basis van de meerjarige cijferreeksen en wellicht andere variabelen te bekijken of er wel “voldoende” geld is om het beleid uit te voeren en te bekijken hoe goed de ramingen in de begrotingen zijn ofwel in hoeverre stemmen de realisatiecijfers in de jaarverslagen overeen met de ramingen in de begrotingen.
Verdere mogelijkheden
Voor deze datablog hebben we de in deze datablog gebruikte data ook beschikbaar gesteld via data.openstate.eu dit stelt je in de gelegenheid om via SPOD (nl-spod.routetopa.eu/) de data te verkennen en samen te werken rond deze data. We zijn benieuwd welke koppelingen jullie met begrotingsdata kunnen uitvoeren en welke inzichten over toekomstige uitkeringen en mogelijke opvallende zaken jullie aantreffen.
Meedoen?
Op 9 juni 2017, vindt Accountability Hack plaats. Tijdens deze hackathon gaan we met open data geldstromen en prestaties van de overheid in kaart brengen. Doe je mee? Aanmelden kan hier.