In deze datablog geven we je een overzicht van alle beschikbare onderwijsdata en wat je er mee kan doen. Deze informatie kan je gebruiken voor de Accountability Hack challenge over onderwijsfinanciering, die op 4 oktober plaatsvindt. Doe je ook mee? Meld je dan hier aan.
De structuur van onderwijsinstellingen
In Nederland is het onderwijs verdeeld in 4 sectoren waar je in data vaak de afkortingen van tegenkomt:
- primair onderwijs (po): 6000+ scholen
- basisonderwijs (bo)
- speciaal basisonderwijs (sbo)
- speciaal onderwijs (so)
- voortgezet speciaal onderwijs (vso)
- voortgezet onderwijs (vo): ~1400 vestigingen
- praktijkonderwijs
- voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs (vmbo)
- hoger algemeen voortgezet onderwijs (havo)
- voorbereidend wetenschappelijk onderwijs (vwo)
- middelbaar beroepsonderwijs (mbo): 60+ instellingen
- hoger onderwijs (ho)
- hoger beroepsonderwijs (hbo): 33 instellingen
- wetenschappelijk onderwijs (wo): 20 instellingen
Elk bestuur van een onderwijsinstelling heeft een ‘bevoegd gezag nummer’ bestaande uit 5 cijfers. Onder het bestuur vallen één of meerdere scholen/instellingen en die hebben elke een ‘BRIN nummer’ bestaande uit 2 cijfers en 2 letters. Vervolgens kan een school/instelling nog meerdere vestigingen hebben, die worden weergegeven met 2 extra cijfers achter het BRIN nummer. Verder kunnen besturen van onderwijsinstellingen bij elkaar zitten in samenwerkingsverbanden die ook weer een nummers hebben. Deze nummers worden in veel datasets van verschillende overheidsinstellingen gebruikt en zijn dus erg nuttig om data te koppelen.
Een voorbeeld: in het plaatsje Doornspijk is er een bestuur “De Vereniging tot Stichting en Instandhouding van Christelijke Scholen te Doornspijk” met bevoegd gezag nummer 38819. Daaronder vallen twee basisscholen met elk een eigen BRIN nummer:
| bevoegd gezag nummer | BRIN nummer | instellingsnaam |
|---|---|---|
| 38819 | 08VW | Hervormde Basisschool Mattanja |
| 38819 | 09TY | Ds. Baxschool |
Hieronder een voorbeeld van een school met meerdere vestigingen:
| bevoegd gezag nummer | BRIN nummer | vestigingsnummer | vestigingsnaam |
|---|---|---|---|
| 40075 | 25CR | 25CR07 | csg Bogerman voor Lyceum Havo Mavo Vbo Lwoo locatie Koudum |
| 40075 | 25CR | 25CR08 | csg Bogerman voor Lyceum Havo Mavo Vbo Lwoo locatie Wommels |
| 40075 | 25CR | 25CR10 | csg Bogerman voor Lyceum Havo Mavo Vbo Lwoo locatie Balk |
NB: mocht je informatie op een kaart visualiseren, de adresgegevens van een bestuur komt niet altijd overeen met de locatie van de (vestiging van) de school/onderwijsinstelling. Gelukkig zijn de adressen daarvan ook beschikbaar.
De basisdata: Financiën
De focus van deze challenge ligt op de lumpsumbekostiging van het onderwijs. Anders gezegd, alle besturen van onderwijsinstellingen krijgen een bepaald bedrag van de overheid en mogen die naar eigen inzicht besteden (zie ook deze publicatie daarover uit 2018 van de Onderwijsraad en beleidsreactie van OCW). Al deze onderwijsinstellingen publiceren hun financiële verantwoording via DUO op duo.nl/open_onderwijsdata/publicaties/financien/xbrl.jsp. In de 21 .xlsx bestanden kun je van alle besturen uit alle onderwijssectoren (van primair tot wetenschappelijk onderwijs) precies zien hoe de financiën er voor staan. Je vindt er bijvoorbeeld de balans, staat van baten en lasten en het kasstroomoverzicht (NB: de balans en baten en lasten zijn ook beschikbaar via de DUO API, alhoewel ze enkele tientallen rijen minder hebben). De gegevens hebben betrekking op de periode 2013-2017. Via de Dashboard Jaarrekeninggegevens van OCW/DUO kun je de cijfers visualiseren en definities van de termen in de jaarrekeningen vinden. Klik bovenin op de tabbladen om de visualisaties te zien en gebruik optioneel de filters links als je enkel een selectie van de data wilt tonen.
In een volgende datablog duiken we nog iets meer in deze data en maken we er ook één mooie grote JSON dataset van zodat je er makkelijk mee aan de slag kan.
Naast deze financiële data zijn er ook vele andere onderwijsdatasets. Hieronder geven we de belangrijkste weer. Goed om daarbij te onthouden is dat de financiële data op het niveau van de besturen van scholen/onderwijsinstellingen is, terwijl de andere data ook op het niveau van scholen/onderwijsinstellingen (BRIN) of juist van samenwerkingsverbanden van besturen beschikbaar is.
Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO)
DUO biedt open data over onderwijsinstellingen uit alle 4 de sectoren aan. Deze data wordt als .xls en .csv bestanden op verschillende pagina’s aangeboden via duo.nl/open_onderwijsdata/databestanden/.
Sinds dit jaar heeft DUO echter ook een open dataportaal, onderwijsdata.duo.nl/dataset waar een deel van de data ook als datasets wordt aangeboden die je via de website zelf makkelijk kan inzien, als JSON kunt downloaden of via een API (handleiding) kunt benaderen.
Bij DUO kun je data vinden over:
- Scholen/onderwijsinstellingen: bestuur, BRIN nummer, vestigingsnummer, adres, website, samenwerkingsverbanden, nieuwe en oude scholen, etc.
- Leerlingen: aantal per school/leeftijd/postcode, gemiddelde afstand tot school, resultaten (mbo/ho)
- Personeel: leeftijd, vaste/tijdelijke dienst, geslacht, FTEs
- Bekostiging voor: materiële zaken, personeel, rest
Onderwijsinspectie
Ook de Onderwijsinspectie biedt open data aan, alhoewel dit vaak niet erg gedetailleerd is. Je kunt er data van alle onderwijssectoren en instellingsniveaus (school, bestuur, samenwerkingsverband) vinden over:
- Standaarden: resultaten, veiligheid, didactisch handelen, kwaliteitscultuur (de data bevat echter enkel het eindoordeel bv. voldoende/onvoldoende, goed/slecht)
- Oordelen over: kwaliteit, financieel beheer en onderwijsresultaten (de data bevat echter enkel het eindoordeel goed/voldoende/onvoldoende/zwak/zeer zwak)
- Excellente en zeer zwakke scholen (NB: de zeer zwakke scholen zijn enkel in tabellen op de website beschikbaar)
- Schorsingen en verwijderingen: van leerlingen per school (po en vo)
Alle onderwijsinstellingen hebben ook een eigen pagina op zoekscholen.onderwijsinspectie.nl. Veel van de bovenstaande data wordt op die pagina’s getoond, maar er worden ook de PDFs van de inspectierapporten aangeboden, wederom op de verschillende niveaus school, bestuur en samenwerkingsverband. Je kunt die pagina’s vinden door te zoeken op het BRIN nummer van een school/onderwijsinstelling, bv. https://zoekscholen.onderwijsinspectie.nl/zoek-en-vergelijk?redir&searchtype=generic&zoekterm=25CR.
Andere interessante data
Er zijn nog vele andere interessante (data)bronnen die je kan gebruiken of die je kunnen inspireren om iets te ontwikkelen. Hieronder staat een overzicht daarvan, maar je mag natuurlijk ook data uit andere bronnen gebruiken!
- Rijksbegroting: De bedragen die het rijk aan het ministerie van onderwijs, cultuur en wetenschap bijdraagt, klik op de bedragen om naar een dieper niveau te gaan. Zie ook deze pagina’s over de lumpsum financiering van het onderwijs door de Rijksoverheid.
- Onderwijs in cijfers (van OCW): allerlei cijfers of het onderwijs, bv. grafieken van de jaarcijfers van vo-besturen.
- Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS): ook het CBS heeft veel data over onderwijs.
- Scholen op de kaart: verzameld de open data van o.a. DUO en maakt daar profielpagina’s voor alle basis- en middelbare scholen van. Ze laten scholen zelf ook nog meer gegevens toevoegen. Jammer genoeg zijn deze gegevens niet beschikbaar als open data. Het kan echter wel als inspiratie dienen.
- PO-Raad: informatie over lumpsum en po in cijfers.
- VO-Raad: informatie over lumpsum.
- MBO Raad: feiten en cijfers.
- Vereniging Hogescholen: feiten en cijfers.
- Vereniging van Universiteiten: feiten en cijfers.
- Trends in Publieke Sector: klik op Onderwijs voor cijfers over de prestaties.
- Algemene Rekenkamer: rapport over lumpsum en de behoefte aan meer verantwoording en de rol voor open data.
- Schoolcijferlijst: Tot 2014 heeft hoogleraar Jaap Donkers basis en middelbare scholen cijfers gegeven om ze zo vergelijkbaar te maken.
Wat nu?
Het helpt om voor de start van de hackathon al eens goed door deze bronnen en data te spitten en te bedenken wat voor nuttigs je er mee kan maken zodat Tweede Kamerleden een beter zicht krijgen op financiën en resultaten van het onderwijs. Je kan bijvoorbeeld een tool maken die de doorzoekbaarheid van de data verbetert. Of maak de data inzichtelijker met een analyse of visualisatie tool.
Interesse? Meld je dan aan voor de hackathon op 4 oktober in de Tweede Kamer!